Nhìn lại thị trường đồ chơi Việt Nam 2014 – nhiều điểm sáng mới

Điểm lại thị trường đồ chơi trong năm vừa qua, có thể nhận thấy được đồ chơi Trung Quốc vẫn chiếm tỷ lệ không nhỏ, một khi mà giá của đồ chơi Trung Quốc không có đối thủ cạnh tranh, người dân chưa có ý thức tẩy chay đồ chơi độc hại, chất lượng kém thì tình trạng này vẫn có thể kéo dài thêm một thời gian nữa. Tuy nhiên, thị trường đồ chơi vẫn có nhiều những khởi sắc mà không thể không nhắc đến.

Ý thức tiêu dùng của người dân được tăng cao

Có thể nói, khi mà xã hội phát triển, đời sống được nâng cao dẫn tới phong cách chi tiêu của người dân đã có phần được cải thiện đáng kể. Đặc biệt là thái độ trước đồ chơi kém chất lượng, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Nếu như trước đây, hàng Trung Quốc tràn lan thị trường, mặc dù biết chất lượng kém, nhưng vì giá cả hấp dẫn vẫn được các mẹ “nhắm mắt” mua về cho con chơi. Thì giờ đây, hàng Trung Quốc đã dần bị một bộ phận người tiêu dùng quay lưng. Họ đã nhận thức được mối nguy hiểm của đồ chơi độc hại đến sức khỏe của con em mình. Không vì giá cả trước mắt mà bỏ đi mối nguy sau này.

Nắm được thị hiếu đó, các doanh nghiệp trong nước đã được hưởng lợi từ đồ chơi an toàn. Một doanh nghiệp phân phối đồ chơi tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: mặc dù để giành được thị trường với đồ chơi giá rẻ cực kỳ khó khăn, nhưng với uy tín của thương hiệu Việt, cam kết cung cấp sản phẩm đảm bảo tuyệt đối an toàn, đã giúp doanh nghiệp dần khẳng định được vị thế của mình trên thị trường đồ chơi vốn đã khắc nhiệt. Chính vì những khả quan đó, doanh nghiệp đã quyết định chuẩn hóa quy trình sản xuất đồ chơi theo tiêu chuẩn ISO 9001, và quy chuẩn quốc gia (Quatest 3). Sản phẩm đồ chơi trước khi đưa ra thị trường được kiểm soát chặt chẽ, từ nguyên liệu đầu vào, đến quy trình sản xuất sản phẩm.

Thị trường phân phối mở rộng

Từ sau chương trình “Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt” của Bộ Chính trị, các doanh nghiệp trong nước đã dần chú ý hơn tới thị trường trong nước. Thị trường đồ chơi cũng không phải là ngoại lệ,  khi mà số lượng kênh phân phối đồ chơi đang được phủ sóng rộng khắp, phát triển theo 2 hình thức chủ yếu là Online và offline truyền thống.

Về thị trường đồ chơi Offline, quầy đồ chơi tại các siêu thị lớn như Big C, Co-op Mart,… đã có nhiều hơn các mẫu đồ chơi, loại đồ chơi khá đa dạng về chủng loại cũng như độ tuổi. Từ đồ chơi cho trẻ sơ sinh đến 4-5 tuổi. Đặc biệt, đồ chơi mang thương hiệu Việt gần trở lên chiếm lĩnh đa số. Ngoài các siêu thị lớn, cửa hàng đồ chơi của các thương hiệu đồ chơi trong nước như: gỗ Đức Thành, Hưng Phát, Nguyên Bảo Ngân, Liên Hiệp Thành, nhựa Chợ Lớn cũng dần mở rộng mạng lưới, dưới dạng các cửa hàng phân phối.

Thương hiệu đồ chơi trong nước tuy được mở rộng, phát triển nhưng nếu so với hàng ngoại, của các thương hiệu nổi tiếng thì vẫn còn một khoảng cách khá xa. Họ tiến 10 bước thì mình mới chỉ tiến được 1 bước. Các thương hiệu tên tuổi như: Lego, Fisher Price, Barbie, Tomica,… đang dần nhận thấy được tiềm năng của thị trường đồ chơi Việt Nam và tiến hành mở rộng đầu tư.

Đối với thị trường đồ chơi Online: Nếu như thương hiệu đồ chơi trong nước chú trọng hơn đến thị trường phân phối truyền thống thì doanh nghiệp ngoại lại chọn thị trường Online, thương mại điện tử để mở rộng sự ảnh hưởng của mình. Trước kia các bậc phụ huynh muốn mua đồ chơi lắp ghép, xếp hình chính hãng từ Lego phải đăng ký của các trang nước ngoài, hoặc mua hàng xách tay, … thì nay họ có thể dễ dàng chọn lựa, mua sắc tại các trang trong nước như: Megamart, hay một số nhà phân phối độc quyền khác của Lego tại Việt Nam. Việc đẩy mạnh phân phối đồ chơi dưới hình thức oninle giúp doanh nghiệp ngoại đón đầu xu thế phát triển của thương mại điện tử, qua đó dễ dàng phủ sóng thương hiệu đồ chơi của mình đến mọi tỉnh thành của cả nước, do sự không giới hạn về khoảng cách của Thương mại điện tử.

Đồ chơi an toàn, đồ chơi thông minh lên ngôi

Đồ chơi thông minh

Nhờ việc thay đổi nhận thức về đồ chơi đảm bảo chất lượng, các thương hiệu đồ chơi có tiếng về mức độ an toàn được tín nhiệm. Bên cạch đó, việc coi đồ chơi không còn chỉ theo nghĩa đen thông thường, mà người tiêu dùng đã hướng đến lựa chọn đồ chơi nhằm phát triển các kỹ năng ở trẻ, như khả năng tư duy, khả năng ngôn ngữ, nhận thức thế giới xung quanh hay vận động. Trong đó, đồ chơi thông minh của Lego vẫn được các bà mẹ ưa chuôm nhất, vì cho rằng phát triển trí tuệ là cần thiết nhất đến trẻ sau này.

Khó phân biệt giả thật

Đồ chơi là hành giả hàng nhái tràn lan

Thị trường đồ chơi giờ không chỉ phải đối mặt với đồ chơi Trung Quốc chất lượng kém, hay đồ chơi không có xuất xứ rõ ràng mà còn phải gặp vấn đề đồ chơi giả, làm nhái các tên tuổi nổi tiếng thế giới. Một trong những thương hiệu mà gần đây gặp phải nhiều hệ lụy này là Lego. Nhiều nhà phân phối đồ chơi mượn danh tiếng cung cấp đồ chơi chính hãng, đồ chơi Lego nhưng lại nhập hàng Trung Quốc, trà trộn cùng loại để bán chênh lệch kiếm lời. Điều này đòi hỏi người tiêu dùng phải thực sự thông thái để phát hiện được đâu là hàng chính hãng, đâu là hàng giả hàng nhái không rõ xuất xứ. Tránh gặp phải tình trạng: “Tiền mất, tật mang”.

Đồ chơi bạo lực, chất lượng thấp vẫn có chỗ đứng

Đồ chơi bạo lực

Từ trước đến nay, thị trường đồ chơi luôn phải đối mặt với tình trạng xuất hiện đồ chơi bạo lực. Các loại đồ chơi này khá đa dạng từ gươm, kiếm bằng nhựa, súng đạn cao su,… đến mặt lạ kỳ dị đủ loại. Trẻ em nếu sử dụng loại đồ chơi này không chỉ ảnh hưởng về mặt sức khỏe vì đa số trong số chúng không đảm bảo về chất lượng, mặt khác còn ảnh hưởng xấu đến nhân cách, suy nghĩ của trẻ, thậm chí có thể gây thương tật cho trẻ.

Tuy nhiên, không vì thế mà đồ chơi này bị tẩy chay, nguyên nhân có thể kể đến như: cơ quan quản lý chưa cho chế tài hợp lý để xử phạt người buôn bán đồ chơi bạo lực, người kinh doanh vẫn lựa chọn loại đồ chơi này vì lợi nhuận cao, nhu cầu cũng không ít. Bên cạnh đó, trẻ em vẫn rất hứng thú với đồ chơi loại này, dẫn đến cung có nhu cầu cao, và cầu cũng sẵn sàng cung cấp.

Thị trường đồ chơi nóng dịp giáp tết

Thị trường đồ chơi càng ngày giáp tết càng trở lên nóng hơn bao giờ hết. Liên tục trong những đầu năm 2015, cụ thể ngày 20-1 đội CSGT Thanh Hóa, đã thu giữ một xe đầu kéo trong đó có 820 khẩu súng, 2.440 đao kiếm các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ. Điều này đặt ra một báo động về tình trạng quản lý thị trường về kiểm soát đồ chơi bạo lực, độc hại từ Trung Quốc.

Tổng kết lại, có thể thấy rằng bên cạnh các điểm sáng về sự thay đổi trong một bộ phận người tiêu dùng về mua đồ chơi cho trẻ, phân phối đồ chơi có phần được chú trọng, mở rộng hơn đến đại bộ phận người tiêu dùng. Thị trường đồ chơi thông minh, đồ chơi hướng đến phát triển khả năng vận động của trẻ ngày càng được ưa chuộm. Bên cạnh đó vẫn còn có các mặt trái như: đồ chơi độc hại, không rõ nguồn gốc, hoặc từ Trung Quốc vẫn tồn tại trong thị trường đồ chơi Việt Nam, điều này cần có sự đồng lòng của quản lý thị trường lẫn người tiêu dùng.