Chơi cờ vua – Phương pháp giáo dục con thông minh
Người lớn chơi cờ vua rất nhiều nhưng đối với trẻ con thì thường có ít gia đình dạy con chơi trò chơi thông minh được coi là một môn thể thao trí tuệ tuyệt vời này. Hiện nay, môn Cờ vua đã được các nước có nền giáo dục phát triển đưa vào chương trình giảng dạy tại các trường tiểu học như Mỹ, Singapore, Australia… Các chuyên gia đã chỉ ra rằng trò chơi đòi hỏi sự thông minh và nhạy bén cao này đem lại rất nhiều lợi ích cho việc rèn luyện trí não và những kỹ năng cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Nhiều báo cáo nghiên cứu về lợi ích của việc chơi cờ vua đối với giáo dục cũng mang lại những kết quả đáng ghi nhận về khả năng phát triển thông minh hơn nhiều đối với các em được chơi cờ vua từ nhỏ. Điều đó chứng minh rằng cờ vua cũng giống như là một đồ chơi thông minh và bổ ích mà bất cứ phụ huynh nào cũng nên dành thời gian dạy cho con mình chơi.
Có thể thấy lợi ích của cờ vua với trẻ em thường biểu hiện rõ rệt nhất đó chính là:
Nâng cao khả năng tập trung
Cờ vua giúp trẻ học được tính tập trung để có thể áp dụng trong học tập và cuộc sống
Khi chơi cờ vua, trẻ sẽ được dạy về việc quan sát cẩn thận và chỉ có tập trung mới có thể có những bước đi đúng mà không bị đối thủ nắm bắt sơ hở. Kể cả có thông minh sẵn mà không chú ý quan sát cũng như tập trung khả năng tư duy thì dù có rất thông minh bé cũng không thể có những phẩn ứng nhanh nhẹn và sáng suốt với những tình huống trong ván cờ. Điều này rất quan trọng bởi vì ở độ tuổi còn nhỏ, nhất là lứa tuổi mầm non và tiểu học, thông thường trẻ con rất ham chơi và hiếu động, nhiều trẻ có tính nghịch ngợm còn không thể ngồi yên một chỗ lâu và tập trung vào bất cứ việc gì. Việc chơi và say mê với những quân cờ vua sẽ giúp trẻ học được đức tính nâng cao sự tập trung để ghi nhớ và suy nghĩ, rất tốt cho trí nhớ và não bộ của trẻ nhỏ.
Học cách tư duy lãnh đạo và làm chủ bản thân
Bé sẽ học được cách tự đưa ra quyết định rất tốt cho khả năng lãnh đạo
Với phương châm hiểu rõ và vận dụng những điều được học trong quá trình chơi cờ vua, bé sẽ có thể phát triển tư duy đột phá thông qua đó thể hiện cá tính và những tố chất của bản thân. Mỗi đứa trẻ lớn lên và học được nhiều điều trong học tập và cuộc sống sẽ có thể hình thành nên những tính cách khác nhau và thể hiện bản thân với những cá tính riêng biệt. Với cờ vua, trẻ sẽ học được tất cả những gì tốt nhất dành cho sự phát triển về tư duy lãnh đạo và tự lập trong suy nghĩ, hành động của bản thân mình. Như Anatoly Evgenyevich – Cựu vô địch cờ vua thế giới đã nói “ cờ vua là tổng hợp của tất cả mọi thứ: nghệ thuật, khoa học và thể thao”. Vì vậy, kể cả với nhiều tính cách và xu hướng phát triển khác nhau, cờ vua có thể phù hợp dành cho tất cả mọi đứa trẻ muốn học cách tư duy lãnh đạo và thể hiện bản thân mình.
Suy nghĩ chiến lược và phát triển khả năng sáng tạo
Suy nghĩ sáng tạo và có chiến lược là điều cần thiết khi chơi cờ vua
Sau khi nắm được những nguyên tắc cơ bản chơi cờ và nắm bắt được cách đi quân tuân thủ theo các điều luật, bé đã có thể chơi được một ván cờ. Thế nhưng chơi đúng, chơi hay và chơi theo đúng “ bài bản” lại là những vấn đề khác nhau. Mỗi khi ra quân để quyết định đi một nước cờ, có những nguyên lý mà bắt buộc người chơi phải tuân thủ theo. Vì vậy, để đánh một ván cờ, bé sẽ phải vận dụng tư suy và khả năng suy nghĩ của mình để tìm ra được nước đi vừa đúng luật lại vừa có thể dồn đối phương vào thế bí. Nếu con bạn làm được điều này thì việc đi các bước còn lại của ván cờ sẽ đơn giản và dễ giành được chiến thắng hơn rất nhiều. Điều này đòi hỏi bé phải vận dụng khả năng sáng tạo cao và suy nghĩ theo nhiều cách khác nhau để tìm ra được nước cờ tốt nhất và quyết định.
Những bài học về kĩ năng sống từ chơi cờ vua
Những quân cờ vua đơn giản giúp bé học được những kĩ năng sống giá trị
Chơi cờ vua, bé sẽ học thêm được rất nhiều kĩ năng sống bổ ích và có giá trị giáo dục cao mà có thể áp dụng trong cả học tập và cuộc sống. Đó chính là : Rèn luyện bản lĩnh và sự tự tin áp dụng vào học tập và đời sống, rèn tính kỉ luật và đức tính kiên nhẫn, phát triển khả năng giải quyết vấn đề, có tầm nhìn xa cùng nhiều kĩ năng hữu ích khác mà mỗi bé học được theo cách của riêng mình.
Tất cả những ai chơi cờ vua đều vận dụng và tiến hành 3 nhiệm vụ quan trọng trong mỗi nước đi của mình đó là:
- Quan sát xem liệu mình có thể chiếu hết ( cái này dễ chiến thắng nhất), hoặc bắt quân sơ hở không được bảo vệ của đối phương, hoặc đổi quân nhẹ của mình để giành lấy quân nặng của đối thủ.
- Vấn đề ngược lại với điều trên chính là quan sát xem liệu đối thủ đang có thể chiếu hết lại mình không, hoặc có đang dọa bắt quân được bảo vệ của mình, hoặc có đang chuẩn bị đổi quân nhẹ lấy quân nặng của mình không.
- Phải luôn chắc chắn rằng người chơi không đi nước cờ khiến cho đối thủ có cơ hội chiếu hết, hoặc cho đối phương có cơ hội bắt quân của mình, hoặc cho đối thủ cơ hội để đổi quân nhẹ lấy quân nặng của mình. Bước này giống như là tránh đi sai một nước làm thua cả ván cờ. Đây cũng là nhiệm vụ khó khăn hơn cả trong mỗi một nước đi và đặc biệt là đối với trẻ em.
Cờ vua giống như một cuộc sống thu nhỏ giúp bé thành công
Kể cả đối với những người lớn chơi cờ, đôi khi phải là người chơi giỏi và có kinh nghiệm mới có thể có khả năng quan sát tốt trên bàn cờ vua và thực hiện 3 nhiệm vụ trên mà không mắc sai lầm. Có thể với người lớn việc đi một nước cờ đơn giản chỉ cần một vài giây. Tuy nhiên, những người chưa có kinh nghiệm và nhất là trẻ con trí tuệ và khả năng tư duy logic chưa phát triển một cách tối đa nên sẽ phải mất nhiều thời gian hơn và chuyện mắc sai lầm là điều hoàn toàn bình thường. Chơi càng nhiều hơn, bé sẽ càng có kinh nghiệm hơn và thông minh hơn để có những nước đi chính xác và tốt hơn.
Bố mẹ nên chỉ cách chơi cờ vua cho bé và khuyến khích, động viên con
Bố mẹ có thể hỗ trợ con chơi cờ ở những hướng dẫn dạy cho bé những điều cơ bản đồng thời rèn luyện khả năng chơi cờ giúp bé thông minh hơn. Đặc biệt, việc bố mẹ khuyến khích, động viên trẻ mỗi khi chơi cờ cũng ảnh hưởng rất tốt đến tâm lý của trẻ và giúp trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn hơn. Mỗi khi chơi cùng bé, bố mẹ có thể nói với bé những câu nói có tính khích lệ rất tốt đối với trẻ như:
- Khi bạn đang dọa bắt quân của trẻ, bạn có thể hỏi bé “ Con có biết bố/mẹ đang chuẩn bị bắt quân nào của con không?”
- Khi bạn đang sắp bị trẻ dọa bắt quân, bạn nói với bé “ Bố/mẹ đã thấy con đang muốn bắt quân của bố/mẹ. Tố lắm nhưng không được đâu.”
- Khi trẻ chuẩn bị đi một nước cờ, thỉnh thoảng bạn có thể biểu hiện cảm xúc đắc thắng vì bé sắp đi một nước sai hoặc có thể nói “ Hãy chắc chắc rằng con đang sắp di chuyển tới một vị trí an toàn” với những nước cờ có độ khó cao và đôi khi cũng nên mặc kệ để trẻ đi một nước cờ sai và chỉ ra cái sai cho trẻ hiểu để trẻ rút kinh nghiệm.
- Có những lúc bạn nên giả vờ mắc lỗi và di chuyển quân cờ tới một vị trí sai mà sẽ bị bé ăn để bé có cảm giác chiến thắng được ván cờ và tự tin hơn.
Khi trẻ đã chơi quen và thành thạo các bước cơ bản, bố mẹ có thể dạy con những cách chơi nâng cao với cờ vua để bé phát huy mạnh mẽ những lợi ích cực lớn của trò chơi trí tuệ tuyệt vời này. Không chỉ là chơi một trò chơi, đó còn là giúp con bạn phát triển những tiềm năng đặc biệt của bản thân mình. Và nếu đạt được những tố chất tuyệt vời trên thông qua việc học và chơi cờ vua, chắc chắn con bạn không những rất thông minh và phát triển vượt trội hơn các bạn cùng trang lứa, mà bé đã có đầy đủ những kĩ năng sống cần thiết trong quá trình lớn lên và hình thành tính cách nên người.
Bài viết trước:
